دژنکتور روغنی
دژنکتور روغنی یا OCBS از یک تانک فولادی حاوی روغن تشکیل شده است. وقتی اضافه بار یا اتصال کوتاه رخ دهد فنری قوی این کلید آزاد می شود و کنتاکت کلید باز می شود. باز شدن کنتاکت ها باعث ایجاد جرقه بسیار شدیدی می شود که این جرقه روغن اطراف خود را تبخیر می کند و گاز تولید شده ناشی از تبخیر روغن موجود در کلید، جرقه را خاموش می کند.
ساختار بریکر روغنی
در پست ها و شبکه های برق کوچک، نصب کلیدهای هوای فشرده مقرون به صرفه نیست. لذا از کلیدهای اکسپانزیون یا نوع دیگری به نام کلید گاز سخت استفاده می کنند. در این کلیدها مانند کلیدهای روغنی، گاز خاموش کننده ی جرقه توسط خود جرقه به وجود می آید؛ لذا قدرت قطع این کلیدها نیز تابع شدت جریان است. از محاسن این کلید، قابل رؤیت بودن آن است که مانند سکسیونرهای قابل قطع زیر جریان اتصال کوتاه رفتار می کند.
دژنکتور گازی
دژنکتور گازی با گاز SF6 یا هگزا فلوئورید گوگرد برای اولین بار به عنوان ماده عایق در کلیدها در سال ۱۹۴۰ مورد استفاده قرار گرفت. این گاز پایدار، غیر قابل اشتعال، بدون رنگ، بدون بو، بدون مزه و غیر سمی است و به دلیل توانایی این گاز در بازیافت قدرت عایقی اش پس از ایجاد جرقه (۳ میکروثانیه برای این گاز نسبت به ۸ میکروثانیه برای هوا)، در صنعت برق به وفور استفاده شده و به عنوان کلیدهای SF6 اهمیت ویژه ای پیدا کرده اند.
دژنکتور گازی کاملاً بسته و با گاز عایق شده است و در مقابل کلیدهای دیگر با قدرت مشابه، بسیار کوچک تر و از کلیدهای هوایی نیز کم صداتر هستند؛ لذا در مکانهای با فضای کم، مانند پست های اول شهر به کار می روند.
قابلیت ویژۀ این کلیدها زمانی است که می توانند جریان را در فشار گاز کم قطع کنند؛ لذا این کلیدها را می توان زیر بار در وضعیت غیر عادی فشار گاز قطع کرد. از دیگر مزایای این کلید عدم تغییر فشار گاز در طول مدت عمر کلید، پر کردن سریع و ساده ی گاز در آن، قابلیت قطع جریان اتصال کوتاه و جریان های سلفی و خازنی بدون ایجاد ولتاژ ضربه است.
دژنکتور های گازی در دو نوع، کلید SF6 دارای دو فشار (دو مخزنی) و کلید SF6 با استوانه ی دمندۀ دارای یک فشار (پوفر) ساخته می شوند. نوع اول، هزینه بر و ساختش سخت تر است و در دماهای پایین و فشارهای بالا مشکل گرم کردن برای تبدیل به مایع شدن را دارد. نوع دوم رایج تر و ساده تر بوده و توانایی قطع جریان ۲۰ تا ۸۰ کیلو آمپر را دارد.
دژنکتور خلأ
کلید خلأ با اصول متفاوتی نسبت به سایر کلیدها و توسط فنر کار می کنند و چون هیچ گازی برای یونیزه شدن در موقع باز شدن کنتاکت ها وجود ندارد، لذا جرقه های شدید در این کلید ایجاد نمی شود. این کلیدها کاملاً آب بندی شده هستند و در نتیجه بی سروصدا بوده و هیچ گاه در معرض آلودگی هوا قرار نمی گیرند. اکنون کلیدهایی تولید می شوند که می توانند جریان اتصال کوتاه تا ۱۰۰ کیلو ولت آمپر را قطع کنند. از این کلیدها اغلب در سیستم های مترو یا به صورت کشویی در محیط های بسته استفاده می شود.
کلید یا دیسکانکتور زمین (Earthing Switch)
سوئیچ زمین برای زمین کردن بار باقیمانده در خطوط برق بعد از جدا کردن خط از منبع استفاده می شود. هنگامی که یک مدار از طریق مدار شکن (بریکر) و جدا کننده یا ایزولاتور قطع می شود، یک بار باقیمانده در مدار باقی می ماند. بنابراین برای تخلیه این بار از سوئیچ زمین استفاده می شود. نماد این کلید به صورت زیر نمایش داده می شود.
ترتیب عملکرد دژنکتور (کلید قطع بار)، سکسیونر (ایزولاتور) و دیسکانکتور زمین در مدار
در ایستگاه پست برق قطع کلیدهای قطع بار (دژنکتور)، ایزولاتورها (سکسیونرها) و سوئیچ ها یا سکسیونرهای زمین متصل هستند. در یک بازه زمانی به منظور تعمیرات یا اهداف دیگر که نیاز به قطع مدار باشد، نیاز به دنبال کردن مراحلی برای قطع این تجهیزات به طور صحیح است. اگر این مراحل نادرست انجام شود، برای ما و تجهیزات و مدار خطرناک خواهد بود.
